ตรวจอาการเบื้องต้นด้วยตนเอง: ผมร่วงจากยาและการฉายรังสีผมร่วงจากการใช้ยาและการฉายรังสี เป็นผลข้างเคียงที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยโรคมะเร็ง แม้จะเป็นเรื่องที่สร้างความกังวล แต่ส่วนใหญ่แล้วเป็นภาวะชั่วคราวและเส้นผมจะงอกกลับมาใหม่หลังจากหยุดการรักษา
ผมร่วงจากยาเคมีบำบัด (Chemotherapy)
ยาเคมีบำบัดมีฤทธิ์ทำลายเซลล์ที่มีการแบ่งตัวอย่างรวดเร็ว ซึ่งรวมถึงเซลล์รากผมด้วย ทำให้เกิดปัญหาผมร่วง
กลไกการเกิด: ยาจะไปทำลายเซลล์ในรากผม ทำให้เส้นผมที่อยู่ในระยะเจริญเติบโตอ่อนแอและหลุดร่วงในปริมาณมาก
ลักษณะการร่วง: มักจะเริ่มร่วงประมาณ 1-3 สัปดาห์หลังการรักษาครั้งแรก และอาจร่วงหมดทั้งศีรษะ รวมถึงขนคิ้ว ขนตา และขนตามร่างกาย
การฟื้นตัว: เส้นผมจะเริ่มงอกใหม่ภายใน 1-3 เดือนหลังจากการรักษาเสร็จสิ้น โดยผมที่งอกขึ้นใหม่ในระยะแรกอาจมีสีหรือลักษณะที่แตกต่างไปจากเดิมได้
ผมร่วงจากการฉายรังสี (Radiation Therapy)
การฉายรังสีจะทำให้ผมร่วงเฉพาะในบริเวณที่ได้รับการฉายรังสีเท่านั้น
กลไกการเกิด: รังสีจะทำลายเซลล์รากผมในบริเวณที่ฉายรังสีโดยตรง
ลักษณะการร่วง: ผมจะร่วงเฉพาะบริเวณที่ได้รับการฉายรังสีเท่านั้น และในบางกรณีอาจเกิดภาวะผมร่วงอย่างถาวรหากใช้ปริมาณรังสีที่สูง
การฟื้นตัว: หากได้รับรังสีในปริมาณที่ไม่สูงมาก เส้นผมจะเริ่มงอกกลับมาใหม่ภายใน 3-6 เดือนหลังจากการรักษาเสร็จสิ้น แต่หากได้รับรังสีปริมาณสูงมาก ผมอาจไม่กลับมางอกใหม่อย่างถาวร
วิธีดูแลตัวเอง
ดูแลหนังศีรษะอย่างอ่อนโยน: ใช้แชมพูสูตรอ่อนโยน, หลีกเลี่ยงการขัดถูแรงๆ, และใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงที่ไม่มีสารเคมีรุนแรง
ปกป้องหนังศีรษะ: เมื่อต้องออกแดด ควรใส่หมวก, ผ้าโพกศีรษะ, หรือใช้ครีมกันแดดสำหรับหนังศีรษะ
ปรึกษาแพทย์: หากกังวลเรื่องผมร่วง ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับคำแนะนำในการดูแลที่เหมาะสม
การยอมรับและทำความเข้าใจ: การทำความเข้าใจว่าภาวะผมร่วงเป็นส่วนหนึ่งของการรักษาจะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถรับมือกับความเปลี่ยนแปลงทางร่างกายและจิตใจได้ดีขึ้น
แม้จะเป็นช่วงเวลาที่ยากลำบาก แต่การให้ความสำคัญกับการรักษาและดูแลร่างกายอย่างเหมาะสมจะช่วยให้คุณผ่านช่วงนี้ไปได้ค่ะ